Meer bekendheid voor Jacob
De zestiende-eeuwse schilder Jacob Cornelisz. van Oostsanen (ca. 1470-1533) wordt door kunsthistorici beschouwd als een van de grote Nederlandse meesters uit deze periode. Toch genoten zijn prachtige schilderijen en talrijke houtsneden onder het grote publiek tot voor kort nog maar weinig bekendheid. Om te zorgen dat Jacob Cornelisz. en zijn werk de aandacht van het publiek krijgen die ze verdienen, hebben Egbert en Barbara van Wijk, afkomstig uit het geboortedorp van de schilder Oostzaan, in 2000 de Stichting Jacob Cornelisz. van Oostsanen opgericht.
Jacobs oeuvre staat enerzijds nog in de middeleeuwse traditie, anderzijds markeert het het begin van de Renaissance in de Nederlanden. Zo bracht zijn atelier een van de belangrijkste vertegenwoordigers van de vroege Renaissance in ons land voort: Jan van Scorel. Jacobs werken verraden een grote aandacht voor details – in zijn vroege werken rijkelijk aanwezig, in zijn latere werken spaarzamer maar weloverwogen toegepast. En om die te bewonderen hoef je geen kunsthistoricus te zijn!
Na de zomer van 2014 zal de stichting haar werkzaamheden beëindigen. Nu Jacob een monument heeft gekregen (in 2010), de schitterende tentoonstelling Van Oostsanen – De eerste Hollandse meester er is gekomen en wij Het vroegste Amsterdamse schetsboek – de reproductie van het schetsboek uit Jacobs atelier – hebben gepubliceerd (beide in 2014), zijn onze drie grootste dromen in vervulling gegaan. Onze doelstelling is bereikt!
Bestuur
- Egbert R. van Wijk (voorzitter, 2000-2014)
- Barbara van Wijk (secretariaat/administratie, 2000-2014)
- Daantje Meuwissen (kunsthistoricus, redactie, 2000-2014)
- Jan Dirk de Kruijff (kunsthistoricus, 2000-2007)
- Andrea van Leerdam (redactie, website, 2006-2014)
Contactgegevens
Stichting Jacob Cornelisz. van Oostsanen, Secretariaat
Brasem 3
1511 LB Oostzaan
Tel. +31 (0)75 684 49 57
Fax +31 (0)75 684 12 08
Mail ons
De Stichting Jacob Cornelisz. van Oostsanen is geregistreerd bij de Kamer van Koophandel te Amsterdam onder nummer 34130615.
Jacobsbode
De Stichting Jacob Cornelisz. van Oostsanen is uitgever van de Jacobsbode, een halfjaarlijkse nieuwsbrief waarin artikelen over Jacob Cornelisz. en zijn werk worden gepubliceerd. De Jacobsbode houdt u bovendien op de hoogte van de actualiteiten rondom Jacob Cornelisz., zoals tentoonstellingen, lezingen en recente publicaties.
In 2003 heeft het ISSN Centrum Nederland van de Koninklijke Bibliotheek te Den Haag een ISSN-nummer toegekend aan de Jacobsbode, waarmee deze ook wordt opgenomen in het Depot van Nederlandse Publicaties.
Tentoonstellingen
Sinds de oprichting in 2000 heeft de stichting twee succesvolle tentoonstellingen over het werk van Jacob Cornelisz. georganiseerd.
- 2000: Overzichtstentoonstelling – Oostzaan, Grote Kerk
Een wereldprimeur was de overzichtstentoonstelling die van 9 oktober tot en met 12 november 2000 werd gehouden in de Grote kerk van Oostzaan. Het was voor het eerst in de geschiedenis dat er een tentoonstelling werd gewijd aan Jacob Cornelisz.
Er werden topkwaliteit-replica’s op ware grootte getoond van 30 schilderijen en 36 houtsneden. Vanwege de kosten en het ontbreken van gepaste expositieruimte was het uiteraard niet mogelijk de vaak uiterst kwetsbare en kostbare originele werken van Jacob Cornelisz. tentoon te stellen. Dankzij de hoogwaardige reproducties kon nu toch een groot deel van zijn oeuvre in één ruimte bijeen worden gebracht om zo de bezoeker een goed beeld te geven van het werk van de Oostzaanse meester. Ook kunsthistorici waren enthousiast over deze aanpak: het bijeenbrengen van originele middeleeuwse schilderijen is vandaag de dag immers steeds moeilijker.
De tentoonstelling trok in Oostzaan ruim 3500 bezoekers. Nadien zijn de replica’s te zien geweest in Amsterdam, Naarden, Ameide en Mijdrecht.
- 2003: Ondertekend. Onderzoek naar de ondertekening van de schilderijen van Jacob Cornelisz. van Oostsanen – Groningen, Harmoniecomplex / Oostzaan, Grote Kerk
In de afgelopen decennia hebben prof. dr. J.R.J. van Asperen de Boer en prof. dr. M. Faries diverse schilderijen van Jacob Cornelisz. onderzocht met behulp van infraroodreflectografie. Met deze techniek kunnen ondertekeningen onder de verflagen van een schilderij zichtbaar worden gemaakt – je kijkt als het ware door de verf heen naar wat daaronder zit. De infraroodstraling maakt koolstofhoudende materialen, dus bijvoorbeeld een tekening in houtskool, zichtbaar.
De resultaten van dit onderzoek werden in 2003 op een aansprekende en begrijpelijke manier gepresenteerd in de tentoonstelling ‘Ondertekend’, die onder begeleiding van Daantje Meuwissen en Micha Leeflang werd georganiseerd door zeven doctoraalstudenten van de Rijksuniversiteit Groningen.
Op de tentoonstelling waren afdrukken van infraroodopnamen van zeven schilderijen te zien naast de reproducties op ware grootte van de schilderijen. Zo konden bezoekers een goede vergelijking maken tussen de ondertekening en het uiteindelijke schilderij. In Groningen trok de tentoonstelling een recordaantal van ruim 700 bezoekers.
- 2014: Van Oostsanen – de eerste Hollandse meester
Van 15 maart tot 29 juni 2014 was voor het eerst in de geschiedenis een overzichtstentoonstelling met originele werken van Jacob Cornelisz. te zien: Van Oostsanen – de eerste Hollandse meester. De tentoonstelling was verdeeld over drie locaties: het Amsterdam Museum, Stedelijk Museum Alkmaar en de Grote Kerk in Alkmaar. Er zijn ook toeristische wandel-, fiets- en autoroutes.
Bijzonder Zaans erfgoed
Onze stichting wordt getipt in:
Het monument in Oostzaan en het schetsboekje uit Jacobs atelier staan ook in het nieuwe boek Zaanse parels, dat op 14 september 2014 wordt gepresenteerd.
Alle teksten op deze site zijn geschreven door Jan Dirk de Kruijff, Daantje Meuwissen en Andrea van Leerdam. Overnemen is toegestaan met bronvermelding www.jacobcornelisz.nl.