Amsterdam, Doen Pietersz.
Reeks van 9 bladen
Ca. 25 x 25 cm
Gedateerd: ja
Gemonogrammeerd: ja

Als een lange ruiterstoet, verspreid over 9 bladen, trekken 29 graven en 5 gravinnen van Holland aan de beschouwer voorbij. De graven zitten op paarden, de gravinnen op muilezels. De reeks begint met Dirk I en II (10e eeuw) en eindigt met Karel V, die ten tijde van het verschijnen van deze reeks nog geen keizer van het Heilige Roomse Rijk was (dat werd hij in 1519) maar koning van Spanje.

Jacob Cornelisz. heeft duidelijk zijn best gedaan om zo veel mogelijk variatie aan te brengen in de houdingen van de figuren en hun rijdieren. Van de meeste graven was niet bekend hoe ze eruit hebben gezien, dus afgezien van de laatsten in de reeks (Maximiliaan I en Karel V) zien we hier geen realistische portretten. Van sommige graven zien we zelfs helemaal geen gezicht, omdat ze naar achteren kijken of een helm met vizier dragen. Toch zijn ze herkenbaar, namelijk aan hun wapenschilden en aan de onderschriften. Ook verwerkte Jacob soms historische informatie in zijn weergave van de figuren. Zo is Floris II (1085-1122), bijgenaamd de Vette, afgebeeld als een dikke man.

Er zijn twee uitgaven van deze serie bekend: een met Franse teksten (met dagtekening 1.4.1518 en de naam van Doen Pietersz.) en een met Latijnse teksten (met een opdracht aan Karel V). De houtblokken werden later versneden en fragmenten ervan nam de Antwerpse drukker Jan van Doesborch op in zijn uitgave uit 1530 van de “Cronicke van Brabant”.

Literatuur

Steinbart 1937, nrs. 34-47

Website Rijksmuseum (enkele bladen uit deze serie in de collectie, zie de Rijksstudio van de Stichting Jacob Cornelisz. van Oostsanen)

Meuwissen 2014, cat. 33.1-4