Op het houten gewelf in het koor van de Grote Kerk in Alkmaar is nog altijd het imposante Laatste Oordeel te bewonderen, dat in 1519 voltooid is. Elders in de kerk werd het gewelf verfraaid met decoratieve schilderingen met bloemmotieven. Het jaartal 1519 staat vermeld op een van de schilderingen in het zuidtransept.

Over de toeschrijving van deze gewelfschilderingen is de nodige discussie geweest. Aan het begin van de 20ste eeuw, toen de panelen zich in het Rijksmuseum te Amsterdam bevonden en daar werden gerestaureerd, schreef men de schilderingen toe aan Jacob Cornelisz. Vanaf 1911 werd echter Jacobs broer, Cornelis Buys, als de maker ervan genoemd. In een document uit 1516 wordt een betaling aan Cornelis Buys vermeld voor een gewelfschildering in het schip van de kerk. Op grond daarvan veronderstelde men dat hij de schilderingen, inclusief het Laatste Oordeel, had vervaardigd.

Tussen 2003 en 2011 is het Laatste Oordeel volledig gerestaureerd, onder leiding van Willem Haakma Wagenaar en Edwin van den Brink. Haakma Wagenaar is na uitvoerige bestudering van de schilderingen tot de conclusie gekomen dat ze wel degelijk door Jacob Cornelisz. gemaakt moeten zijn. Karakteristieke elementen in de schilderstijl, zoals gezichten en modellering van de figuren en penseelvoering, duiden volgens Haakma Wagenaar onmiskenbaar op de hand van Jacob Cornelisz. zoals we die uit zijn andere werken kennen. Cornelis Buys, Jacobs broer, kan volgens hem als “meewerkend opzichter” bij de schilderwerkzaamheden betrokken zijn geweest. In Jacobsbodes 9 en 10 heeft Haakma Wagenaar uitvoerig geschreven over de restauratiewerkzaamheden, de geschiedenis en de maker van de Alkmaarse panelen.

Op www.gewelfschilderingalkmaar.nl leest u alles over de gewelfschildering en de restauratiewerkzaamheden en kunt u afbeeldingen van alle delen van het gewelf in hoge kwaliteit bekijken.

Ter gelegenheid van de onthulling van de gerestaureerde gewelfschildering op 8 oktober 2011 maakte Duinzand Projecten deze film over de schilderingen en hun betekenis:

Beeldlijn Media heeft van de restauratie van het Laatste Oordeel deze korte introductiefilm gemaakt als teaser voor een langere documentaire.